Di tích Lịch sử Tượng đài Chiến thắng La Ngà là nơi ghi dấu lại Chiến thắng vang dội của quân và dân ta trong thời kỳ đầu kháng chiến chống thực dân Pháp, đó chính là Chiến thắng La Ngà trên quốc lộ 20 vào ngày 01/3/1948 đã đi vài lịch sử giữ nước của dân tộc. Với sự phối hợp của Chi đội 10 (đại đội A, B, C), liên quân 17 và trung đội quốc vệ huyện Xuân Lộc với tổng số khoảng 1000 quân chưa kể du kích đánh chặn ở đoạn Hố Nai, Dầu Giây, ta đã thành công trong hình thức tao ngộ chiến nhằm phá tan luận điệu xuyên tạc của địch về cuộc kháng chiến của nhân dân ta, cổ vũ tinh thần bộ đội ta và phủ đầu ý chí đối phương. Chỉ trong vòng 45 phút chiến đấu từ 15h12’ đến 15h57’ ngày 01/3/1948 với sự dũng cảm, ngoan trường, mưu trí quân ta đã tiêu diệt đoàn xe quân sự Pháp gồm 59 chiếc, 150 tên địch (25 sĩ quan), trong đó có 2 đại tá: Đờxêrinhê – chỉ huy bán lữ đoàn lê dương thứ 13 và Patơruýt – phó tổng tham mưu trưởng thứ nhất của quân đội Pháp ở miền Nam Đông Dương, khống chế toàn bộ trục đường 20 chạy lên Đà Lạt trong gần một giờ đồng hồ. Thu được nhiều vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng. Trận phục kích La Ngà đã gây nhiều tiếng vang lớn trong nước và dư luận nước Pháp. Về cuối cuộc chiến tranh, Định Quán cũng là huyện đầu tiên của tỉnh Đồng Nai được giải phóng hoàn toàn (17/3/1975).
Di tích Lịch sử Tượng đài Chiến thắng La Ngà được Bộ Văn hóa xếp hạng là khu di tích lịch sử cấp Quốc gia theo Quyết định số 235/VH.QĐ ngày 12/12/1986. Để kỷ niệm sự kiện lịch sử chiến thắng La Ngà, năm 1998 Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Đồng Nai đã quy hoạch, bảo tồn, xây dựng một tượng đài chiến thắng ngay tại cao điểm 100, bên tả ngạn sông La Ngà, nơi diễn ra trận giao tranh ác liệt giữa ta và địch. Di tích tọa lạc tại ấp 1, xã Phú Ngọc, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai.
Hiện nay, DTLS Tượng đài Chiến thắng La Ngà là một địa chỉ đỏ được đông đảo khách tham quan lựa chọn để thực hiện chuyến du lịch về nguồn. Từ năm 2018 tới nay, mỗi năm Tượng đài đều đón trên 13.000 lượt khách tham quan, và con số ấy tăng dần qua các năm. Năm 2022, lượng khách ghé tham quan tại tượng đài tăng đột biến với 26.940 lượt khách tham quan, dâng hương, những ngày cao điểm đạt đến 2.000 khách tham quan/ngày tương đương với gần 50 lượt xe du lịch 45 chỗ. Chỉ tính riêng quý I năm 2023 DTLS Tượng đài Chiến thắng La Ngà đã đón 13.400 lượt khách.
DTLS Tượng đài Chiến thắng La Ngà gồm các hạng mục: Tượng đài Chiến thắng cao 18m, Nhà Truyền thống, nhà bảo vệ. Nhà Truyền thống nơi đây có chức năng lưu giữ trưng bày hình ảnh, hiện vật phản ánh những thông tin chân thực về tiến trình lịch sử cách mạng, truyền thống văn hóa các dân tộc huyện Định Quán nói riêng và nhân dân Biên Hòa – Đồng Nai nói chung phục vụ du khách thưởng lãm.
75 năm trôi qua, mặc dù cảnh vật đã thay đổi, nhưng vết tích về một trận phục kích đánh cắt giao thông oanh liệt, táo bạo, mưu trí chứa đựng giá trị to lớn về nghệ thuật quân sự vẫn như một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh của dân tộc, mãi mãi là niềm tự hào trong tâm khảm quân và dân Nam Bộ thành đồng.
Phòng VHTT huyện Định Quán
