Đến với Đồng Nai hôm nay, khách tham quan không chỉ được nhìn ngắm, mua sắm những sản phẩm được chế biến từ gỗ gia dụng, gỗ mỹ nghệ, gốm mỹ nghệ, mây tre đan lát, gốm sứ truyền thống… mà còn được tận tay làm ra những sản phẩm theo như mong muốn của mình. Du lịch gắn với làng nghề ở Đồng Nai tuy hình thành chưa lâu, song bước đầu cũng đã tạo được sức hấp dẫn.
Theo đề án khôi phục và phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp truyền thống tỉnh Đồng Nai, các làng nghề có khả năng kết nối với du lịch như: Làng gốm dọc theo bờ sông Đồng Nai đọan qua xã Bửu Hòa, Tân Vạn (TP.Biên Hòa) là làng gốm được hình thành trên 100 năm nay. Làng gốm có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ cá thể sản xuất gốm mỹ nghệ, đa dạng và xuất khẩu chiếm hơn 80%; làng chế tác đá Bửu Long… Đây có thể coi là hai làng nghề có kết hợp với Cù lao Ba Xê, Cù Lao cỏ, Cù Lao Hiệp Hòa và các tài nguyên du lịch nhân văn khác như khu du lịch Bửu Long, Văn Miếu Trấn Biên, đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh… để phát triển tuyến du lịch sông Đồng Nai. Măc dù, sự tồn tại của các cơ sở sản xuất kinh doanh gốm thủ công mỹ nghệ không còn là những làng nghề đúng nghĩa với điều kiện thực tế, nhưng vẫn còn khả năng khôi phục và tái tạo lại những giá trị truyền thống, những giá trị này sẽ ngày càng được củng cố và giữ gìn khi được kết hợp đưa vào phát triển cùng với du lịch.
Dọc theo sông Đồng Nai về phương Bắc, làng bưởi Tân Triều từ lâu đã nổi tiếng về đặc sản “Bưởi Tân Triều” với hương vị ngon đặc trưng, chỉ có được khi trồng tại chính vùng đất Bến Cá, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu. Ngòai bưởi, tại đây còn có lọai đặc sản khác mà nếu không phải là dân địa phương chắc ít ai biết đến, đó chính là bắp nếp Tân Triều. Trong đó nổi bật là điểm du lịch sinh thái Vườn – Làng bưởi Tân Triều đã phục vụ khách du lịch đến tham quan quy trình trồng bưởi, chế biến rượu bưởi, các món đặc sản bưởi, tổ chức chương trình biểu diễn đờn ca tài tử phục vụ khách du lịch và DNTN quê hương bưởi Tân Triều đã đăng ký thương hiệu bưởi, đồng thời tổ chức tiêu thụ đặc sản bưởi thông qua các cửa hàng bán lẻ.
Với sản phẩm được tận dụng từ gỗ vụn phế thải tại làng Trà Cổ, xã Bình Minh thuộc huyện Trảng Bom đã nổi tiếng với những đồ gỗ mỹ nghệ xuất khẩu như thuyền buồm, máy bay, ô tô, xích lô… Đặc trưng là Cơ sở sản xuất Thành Nhân đã xây dựng phòng trưng bày sản phẩm có thể phục vụ khách du lịch đến tham quan quy trình chế tác sản phẩm và mua làm quà lưu niệm.
Thanh long đỏ lên men là sự kết hợp giữa người nông dân huyện Thống Nhất với Hộ kinh doanh Thanh Long ANNA. Để ra được loại thức uống thanh long đỏ lên men đúng vị, đúng chất, người làm phải kiểm soát rất kỹ từ khâu chọn nguyên liệu. Ngoài ra, một nét đặc trưng khác của Thanh Long đỏ lên men là tính thẩm mỹ cao và giá trị nhân văn trong từng chiếc bình hình trái thanh long xinh xắn được làm từ gốm Biên Hòa - một nét đặc trưng riêng của văn hóa Đồng Nai là dòng Gốm nổi tiếng của Việt Nam rất độc đáo và lạ. Thanh Long ANNA tạo ra dòng sản phẩm đặc sản phục vụ khách du lịch từ mọi miền đất nước, dù mới ra đời nhưng rất được khách hàng ưa chuộng. Nhờ đó, thanh long đỏ lên men Anna hiện được bày bán ở Siêu thị Big C nhiều khu, điểm du lịch, trạm dừng chân và các đại lý trong và ngoài tỉnh như: Vườn Quốc gia Cát Tiên, Khu du lịch Suối Mơ, Trạm dừng chân “Thế giới ca cao”, KDL Bửu Long, Văn Miếu trấn Biên, KDL Thác Đá Hàn, đại lý tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh Bình Dương, Bình Thuận...
Về thượng lưu sông Đồng Nai là huyện Tân Phú, nơi có người bản địa Châu Mạ ở xã Tà Lài được biết đến với với nghề dệt thổ cẩm. Vải thổ cẩm được may thành áo, bóp, túi xách… chào bán cho khách du lịch từ Vườn Quốc gia Cát Tiên hay được khách từ Lâm Đồng, Bình Phuớc đến đặt hàng. Đặc biệt là đồng bào ở đây rất chú trọng đến việc truyền nghề cho thế hệ sau….
Ngô Thanh Long
(Trung tâm Xúc tiến Du lịch Đồng Nai )
